Tình hình phát triển, quản lý nuôi chim yến và xuất khẩu tổ yến

Tình hình phát triển, quản lý nuôi chim yến và suất khẩu tổ yến 

Tổng quan về nuôi chim yến 

Tình hình nuôi chim yến trong khu vực và thế giới

Hiện nay, nghề nuôi chim yến phát triển khá mạnh ở các nước Đông Nam Á gồm Indonesia, Thái Lan, Malaysia, Việt Nam, Philippine, Campuchia và Myanmar.

Mặc dù sản phẩm về yến sào của những nước nêu trên đã được thương mại hoá nhưng những thông tin về quy mô sản xuất, sản lượng khai thác, quy trình nuôi, phương thức quản lý và hoạt động xuất khẩu dường như vẫn chưa được các nước công khai vì nhiều lý do khác nhau. Một số nước đã có tiêu chuẩn về chất lượng tổ yến như Indonesia, Thái Lan, Malaysia và Trung Quốc, sản xuất theo chuỗi liên kết truy xuất được nguồn gốc sản phẩm.

Ở nước ta, nghề nuôi chim yến đã có từ thế ký 19 ở Hội An (Vua Tự Đức - 1848), tuy nhiên nghề nuôi yến với mục đích thương mại là một hoạt động sản xuất mới xuất hiện từ năm 2004 ở một số tỉnh Nam bộ. Tuy nhiên, trong khoảng 10 năm trở lại đây, nghề này đã phát triển nhanh với nhiêu loại hình vô quy mô khác nhau. Sản lượng tổ yến (Yến sào) của Việt Nam đạt khoảng trên 130-150 tấn/năm. Thị trường chính nhập khẩu tổ yến của nước ta là Hồng Kông, Trung Quốc, cộng đồng người Hoa ở các nước Mỹ, Australia và New Zealand.

Tình hình nuôi chim yến trong nước

Theo báo cáo của các địa phương, hiện nay cả nước có 40/3 tỉnh, thành phố có nhà nuôi chim yến. Số lượng nhà yến toàn quốc tăng rõ rệt trong những năm qua, theo báo cáo của các địa phương, năm 2017 với tổng số trên 8,3 ngàn nhà yến, đến tháng 8 năm 2019 có trên 11,74 ngàn nhà yến tăng 1,42 lần, đến 2021 đạt tổng số 22.363 nhà nuôi yến, năm 2022 đạt 23.742 nhà yến và tăng tiếp trong năm 2023 lên tổng số 2.561 nhà yến. Năm 2024 tăng lên 29.320 nhà yến. Địa phương có số lượng nhà yến tăng nhanh nhất là Kiên Giang, Khánh Hoà, và Đắk Lắk (từ 1.090 nhà yến năm 2023 dã lên 1.725 nhà yến).

Tỉnh có số lượng nhà yến lớn nhất là Kiên Giang 2.981 nhà yến (giảm so với năm 2022 là 2.995 nhà yến), tiếp đến là Tiền Giang (1.732 nhà yến). Đắk Lắk (1725 nhà yến(, sau đến Bình Thuận (1.680 nhà yến).

Bốn vùng Đồng bằng sông Cửu Long (13/13 tỉnh), Đông Nam Bộ (6/6 tỉnh), Nam Trung Bộ (8/8 tỉnh) và Tây Nguyên (5/5 tỉnh) có 100% tỉnh có nghề nuôi yến. Nhiều nhất là khu vực Đồng bằng sông Cửu Long với 12.657 nhà yến, chiếm 43,17%; Tiếp đến là vùng Nam Trung bộ với 6.747 nhà yến chiếm 23,01%. Vùng Đông Nam bộ với 5.485 nhà yến, chiếm 18,71%. Vùng Tây Nguyên với 4.114 nhà yến, chiếm 14,03%. Các tỉnh phía Bắc với 289 nhà yến, chỉ chiếm 1,09%, vùng các tỉnh phía Bắc do khí hậu lạnh về mùa đông, nên không phù hợp cho yến.